Samen cybercrime bestrijden
Veiligheid in Nederland verandert. Wijk, web en wereld zijn nauw met elkaar verbonden. Criminaliteit heeft steeds vaker een digitale component. Er is een duidelijke verschuiving te zien. Woninginbraken nemen af, computerinbraken toe. Net als de schade die bedrijven, overheid en burgers lijden. Steeds meer zaken hebben een link met cybercrime.
Wat is cybercrime?
Cybercrime betekent hetzelfde als computercriminaliteit of cybercriminaliteit. Cybercrime zijn misdaden die gepleegd worden met een ICT-middel, dus een computer, smartphone, smartwatch of tablet, gericht op een ander ICT-middel. Zo bevatten de meeste telefoons en bankpassen computerchips die gemanipuleerd kunnen worden door cybercriminelen. Maar ook bedrijfssystemen, moderne auto’s en chipkaarten zijn vatbaar voor cybercrime. Voor het plegen van cybercrime gebruiken criminelen speciale apparatuur en software.
Bedrijfsleven
Cybercriminaliteit kost het Nederlandse bedrijfsleven miljarden euro’s per jaar. Meer dan zestig procent van de Nederlandse ondernemers heeft er in meer of mindere mate wel eens mee te maken gehad. Toch is lang niet iedereen zich bewust van de gevaren. Het midden- en kleinbedrijf (mkb) heeft, in tegenstelling tot grootbedrijven, vaak onvoldoende kennis en hulpbronnen om zichzelf te weren tegen cybercriminaliteit. Een veelvoorkomende cyberaanval voor bedrijven is malware. Malware is een kwaadaardige software (virus, Trojaans paard of spyware) en dit kan uw computer of netwerk verstoren.
Particulieren
Ook burgers kunnen slachtoffer worden van cybercrime. Eén op de twaalf Nederlanders van twaalf jaar en ouder is in 2018 slachtoffer geworden van cybercrime. Het gaat dan vooral om vermogensdelicten. Ze werden bijvoorbeeld opgelicht toen ze online iets wilden kopen, iemand slaagde erin geld van een rekening te halen of ze raakten geld kwijt door een nepfactuur.
Vormen digitale criminaliteit
Er zijn verschillende soorten cybercrime waarmee zowel bedrijven als particulieren te maken kunnen krijgen. De meest voorkomende varianten zijn:
- Phishing: Via een valse e-mail of website wordt gevraagd naar uw persoonlijke gegevens. Internetcriminelen kunnen dit ook vanuit uw bedrijfsnaam doen. Geef nooit zomaar wachtwoorden, pincodes of andere persoonlijke gegevens door n.a.v. dit soort berichten. Neem liever contact op met de afzender, zoals de bank of een bedrijf.
- Malware: Door de computer te besmetten met malware kunnen criminelen toegang krijgen tot de computer en je bestanden vergrendelen. Een bekend voorbeeld van malware is het virus. Een virus is een computerprogramma dat zich in een bestand op je computer nestelt. Er kan informatie op je computer verspreid worden, maar het is ook mogelijk dat je computer hierdoor niet meer te gebruiken is.
- Identiteitsfraude: Deze vorm van cybercrime kan bij zowel individuen als bedrijven voorkomen. Internetcriminelen gebruiken uw identiteits- of bedrijfsgegevens om bijvoorbeeld producten of diensten te bestellen, creditcards aan te vragen of illegale activiteiten uit te voeren.
- Ransomware: Bij deze vorm van cybercrime worden bestanden op uw computer vergrendeld. Als u weer toegang wilt tot de gegevens, dan moet er losgeld betaald worden.
- DdoS-aanval: Bij een DdoS-aanval wordt de server overbelast met als doel de website of internetdienst onbruikbaar te maken.
Weet u wanneer u te maken kan hebben met internetcriminaliteit?
- Er wordt aan u gevraagd om geld over te maken.
- Er wordt aan u gevraagd om in te loggen of om uw persoonsgegevens te mailen.
- Er is haast bij.
Weet u wat u moet checken?
- Check de URL van een link door er met er met uw muis op te gaan staan (niet klikken natuurlijk). Kijk goed of u vreemde dingen in de URL ziet staan. U kunt de link ook checken via: www.checkjelinkje.nl
- Check het e-mailadres van de afzender.
- Krijgt u een onverwacht betaalverzoek van een bekende? Bel op en vraag of het klopt.
- Krijgt u een betaalverzoek van een bedrijf? Bel het bedrijf op om te vragen of het klopt of vraag om een gesproken bericht.
Wat kunt u doen als het toch gebeurd is?
- Verander uw wachtwoorden via een andere computer.
- Doe aangifte bij de politie.
- Doe een virusscan.
- Meld het nepbericht bij de Fraudehelpdesk via www.fraudehelpdesk.nl
- Meld het nepbericht bij de verzender.
Wat is de rol van de gemeente?
Om weerbaarder te worden tegen cybercrime is het belangrijk om kennis te hebben over de gevaren – en mogelijke oplossingen – van het gebruik van internet en sociale media. Met diverse initiatieven, projecten en programma’s probeert de overheid burgers zoveel mogelijk te informeren. De Rijksoverheid neemt het voortouw voor landelijke publiekscampagnes, omdat dat effectiever is dan lokale campagnes. Niettemin wil ook de gemeente bij inwoners het bewustzijn van de gevaren van cybercrime vergroten.
De gemeente Barneveld heeft daarom de gevaren van cybercrime op de lokale agenda gezet en opgenomen als prioriteit in het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Een belangrijke taak van de gemeente is om inwoners en ondernemers bewust te maken van de gevaren van digitale criminaliteit en cybersecure gedrag te bevorderen.
Daarbij gaat het onder andere om het herkennen van vormen van cybercrime, het aanbieden van praktische preventieve maatregelen en het geven van hulp en tips voor (potentiële) slachtoffers van cybercrime.
Om dit te kunnen bereiken, organiseert de gemeente Barneveld samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) bewustwordingsbijeenkomsten voor inwoners en ondernemers. Hierbij wordt aangesloten bij bestaande activiteiten, zoals een algemene ledenvergadering of bewonersavonden.
Vijf simpele stappen tegen internetcriminaliteit:
1. Eerst checken dan klikken.
2. Gebruik verschillende sterke wachtwoorden.
3. Voer software-updates altijd direct uit.
4. Gebruik altijd een virusscanner.
5. Maak regelmatig een back-up
Aangifte doen
Digitale criminaliteit is dus aan de orde van de dag. Het kan ons allen overkomen. Laat u niet oplichten en wees waakzaam. U kunt ook online aangifte bij de politie doen van digitale criminaliteit via: www.politie.nl. Dat is snel genoeg gedaan en de aangiftes komen dan direct bij de juiste afdeling terecht die ze met elkaar vergelijkt en onderzoekt welke criminele bendes erachter zitten. Zo kan de politie bankrekeningnummers, IP-adressen, telefoonnummers en emailadressen koppelen, criminele netwerken in kaart brengen en daders opsporen en voor de rechter brengen.
Meer informatie
Wilt u als inwoner of ondernemer in de gemeente Barneveld meer over cybercrime weten of hier eens over doorspreken? Sanne van de Maat is bereid om hierover met u in gesprek te gaan en/of een voorlichtingsbijeenkomst te verzorgen. U bereikt haar via telefoonnummer 14 0342 of s.vandemaat@barneveld.nl