Vluchteling in Nederland
Vijf jaar later
Marjoske van VluchtelingenWerk in gesprek met Sanaa en Yemane
In 2015 kwam er een grote vluchtelingenstroom naar Nederland. De mensen kwamen met name uit Syrië en Eritrea. De afgelopen jaren is een deel van deze vluchtelingen in de gemeente Barneveld gehuisvest. Zo ook Sanaa uit Syrië en Yemane uit Eritrea. In deze editie van Barneveld Uitgelicht komen zij aan het woord over inburgering, aardige Barnevelders, hun leven hier, dankbaarheid en dromen.
Sanaa werd met haar kinderen ruim vijf jaar geleden herenigd met haar man. Hij was al eerder gevlucht uit de oorlog in Syrië. Hun kinderen zijn inmiddels 4, 7,11 en 12 jaar oud. Sanaa was in Syrië naaister, maar hier is ze in het dagelijkse leven druk met het opvoeden en begeleiden van de kinderen. Haar man werkt in een bedrijf in Barneveld waar hij scooters repareert. Ze spreekt haar nieuwe taal goed en lacht als ze zegt: ”Thuis spreken wij gewoon Nederlands. De kinderen hebben voornamelijk Nederlandse vriendjes en vriendinnetjes. Als ik wel eens een woord fout zeg, verbeteren de kinderen mij meteen!”
Inburgeren
Nieuwkomers die in de gemeente komen wonen, zijn inwoners van Nederland en zij moeten daarom inburgeren. Dat betekent dat ze moeten leren hoe de mensen in Nederland samenleven. Daarbij leren ze ook de Nederlandse taal. Op dit moment zijn nieuwkomers zelf nog verantwoordelijk voor het regelen van hun inburgering. Zij krijgen hierbij ondersteuning vanuit VluchtelingenWerk en de gemeente.
Sanaa
Dankbaar voor hulp en steun Sanaa: “Ik heb heel erg mijn best gedaan om snel en goed in te burgeren. Daarvoor heb ik veel thuis gestudeerd, naast de lesdagen op school. Ik kon daarom al examen doen terwijl de taalcursus nog niet eens afgelopen was! Ik ben mijn taalcoach van VluchtelingenWerk dankbaar. Trouwens, alle mensen van VluchtelingenWerk waar ik mee te maken heb gehad. Ze hebben mij zo goed geholpen om hier een leven op te bouwen. En de gemeente ben ik ook dankbaar. Er zijn hier minimaregelingen, waar wij, net als andere inwoners met een laag inkomen, gebruik van kunnen maken. Mijn kinderen hebben op die manier kunnen leren zwemmen. En dankzij de minimaregeling van de gemeente hebben we ook een computer kunnen kopen die onze kinderen gebruiken voor school.”
"Verbinding waardevol"
Wethouder Hans van Daalen maakt zich hard voor een goede opvang van statushouders: “De afgelopen jaren hebben wij een grote groep statushouders opgevangen. We deden dat via een integrale aanpak, samen met organisaties als VluchtelingenWerk Barneveld, Welzijn Barneveld en Woningstichting Barneveld. We zetten tegelijk in op huisvesten én integreren. Dat is nodig om een onderdeel te zijn van onze Barneveldse samenleving. En je ziet dat die verbindingen tussen de verschillende organisaties iets waardevols opleveren. De levens van Sanaa en Yemane zijn daar mooie voorbeelden van. U mag van ons medemenselijkheid verwachten en zorg voor iedereen. Maar daar staat inzet tegenover om je daadwerkelijk aan te passen aan de Nederlandse maatschappij. De verhalen van Sanaa en Yemane maken mij trots en blij. In Barneveld kijkt men naar elkaar om. Er is verbinding. Zowel tussen organisaties als mensen onderling. In 2021 komt er weer een aantal statushouders naar de gemeente Barneveld. Ik hoop dat ook zij zich weer welkom voelen in onze gemeente. Ik zet me er voor in om ook in de nieuwe Wet Inburgering de samenwerking te blijven zoeken. En ik denk dat de persoonlijke ‘Plannen Inburgering en Participatie’ die voor en met nieuwkomers worden opgesteld, in die wet zorgen voor nog meer maatwerk.”
Yemanes droom is werk als timmerman Yemane uit Eritrea kwam ook vijf jaar geleden naar Nederland om een veilige plek te zoeken. Hij woont vier jaar in Barneveld en zijn gezin kwam in 2017 achter hem aan. Zijn jongste kindje is anderhalf jaar en werd in Nederland geboren. De andere vijf kinderen variëren in leeftijd van 6 tot 18 jaar. Yemane heeft zijn inburgeringscursus ook al een aantal jaren geleden met succes afgerond. Tot de komst van het corona-virus leerde hij voor timmerman. Om zijn diploma te behalen, moest hij één dag per week naar school en de andere vier dagen werkte hij in de praktijk. De opleiding heeft hij afgerond. Maar door de coronacrisis is het niet makkelijk om werk te vinden. Yemane: “Het is mijn droom om werk als timmerman te hebben en met het geld dat ik verdien ook voor mijn familie te kunnen zorgen. Ons leven is nu hier. Mijn vrouw en ik spreken met elkaar onze moedertaal, het Tigrinya. Maar tegen de kinderen praten we Nederlands. Ik ken inmiddels bijna alle Nederlandse gebruiken.” Veiligheid Sanaa vindt veel dingen in Nederland beter dan in Syrië: “Het belangrijkste voor mij is veiligheid, vooral voor mijn kinderen. Er is hier geen oorlog, Je wordt hier niet zomaar doodgeschoten, zoals mijn broer in Syrië. En Nederland heeft duidelijke regels. Sommige dingen moeten en andere dingen mogen juist niet. Daardoor gaat het beter in de samenleving. Daarbij heeft Barneveld wel de voorzieningen van een stad, maar zijn de problemen die je in een grote stad hebt veel minder. Je hoort in Barneveld toch veel minder over drugs en alcohol, dan in de grote steden.” Yemane vult aan: ”Veiligheid, ja, dat is echt het belangrijkste. Maar de mensen in de gemeente Barneveld zijn ook ontzettend aardig. Dat is ook belangrijk. Het maakt me blij dat ze je willen helpen om problemen op te lossen, of antwoorden te geven als je vragen hebt. En het openbaar vervoer is hier ook altijd op tijd. Dat is fijn! In Eritrea stonden we wel eens zeven uren op een bus te wachten.”
Het werk van VluchtelingenWerk Marjoske Kiers, teamleider van VluchtelingenWerk in Barneveld, zit er glimlachend bij. Al lange tijd stuurt zij de vrijwilligers in de gemeente Barneveld aan die betrokken zijn bij alle statushouders. Daarbij spreekt zij de statushouders ook regelmatig zelf. Marjoske: “Het werken bij VluchtelingenWerk is prachtig. We begeleiden met vrijwilligers de vluchtelingen die hier een plek toegewezen hebben gekregen. Vanaf het moment dat ze hier aankomen, totdat ze hun huishouden op de rit hebben. Ze krijgen een lening van de gemeente, waar ze alles van moeten regelen. Wij helpen ze daarbij. Van het inrichten van hun huis tot het aanmelden bij de huisarts, school, verzekeringen enzovoorts. Ze betalen die lening tot op de laatste cent terug. Meestal zijn deze statushouders na een maand of acht volledig in staat om hun eigen huishouden te runnen en spreken ze ook al een beetje Nederlands. En daarna mogen ze nog altijd bij onze spreekuren binnenlopen wanneer ze vragen hebben.”
Yemane
Minpunten? Maar is er dan niets dat minder fijn is? Yemane grijnst en zegt als een echte Nederlander: ”Het weer! Het is hier bijna altijd koud en het regent ook veel. In Eritrea is het altijd tussen de 37 en 42 graden met maar een paar maanden per jaar regen. Maar ik ben er nu wel aan gewend. En het onderwijs in Eritrea is gratis. In Nederland betaal je wel schoolgeld. Dat is ook wel jammer. Verder konden wij niet kiezen waar we wilden wonen. Er wordt een woonplaats en huis voor je gekozen. Het liefst had ik tussen de Nederlanders gewoond. Dan kom je er nóg beter tussen. Nu woon ik tussen andere statushouders. Ik ben natuurlijk blij dat er een huis voor mij was. Maar juist omdat ik in Nederland goed wil integreren, zou het beter zijn om in een gemixte buurt te wonen.”
Vooroordelen Sanaa heeft er nog wel één: ”Ik ben het eens met Yemane, dat de mensen in Nederland erg aardig zijn. In Barneveld zegt zelfs iedereen je gedag! Ik voel me daardoor welkom. Maar helaas zijn er bij sommige mensen toch ook vooroordelen. Nederlands is een hele moeilijke taal. We willen die taal ontzettend graag leren. Maar als dat nog niet helemaal lukt, denken mensen soms dat we er niks voor willen doen. En omdat onze cultuur op sommige gebieden anders is, vinden ze ons raar of praten ze negatief over ons. Taal is alles, we willen ons juist heel graag aanpassen en Nederlands praten! En verder…ik mis de rest van mijn familie. Ze zijn naar Turkije gegaan om de oorlog te ontvluchten. Ze mogen door de Nederlandse regels niet even hier naartoe komen om te zien hoe ik hier leef. Ook niet op vakantie. En het is voor ons veel te duur om daar naar toe te gaan. Dat is wel moeilijk. Ik heb het hier heel goed, maar denk nog wel vaak aan alles wat ik heb meegemaakt in Syrië. De oorlog was heel eng en er zijn veel mensen vermoord. Zo ook mijn broer. Maar dat verdriet houd ik voor mijzelf. Er zijn in Nederland veel mooie dingen gebeurd, daar kijk ik naar.”
Vertrouwen Marjoske: “Wat ik elke keer weer zie en wat ons werk zo mooi maakt, is het vertrouwen dat groeit. Als je de mensen net leert kennen, zie je angst en onzekerheid in hun ogen. Het is zo belangrijk om te doen wat je belooft en vriendelijk te blijven. Langzaam zie je door de weken heen de ogen veranderen. Er komt rust, vriendelijkheid en vertrouwen voor in de plaats! Het is elke keer weer super om mee te maken hoe communicatie via een tolk in de eerste weken en maanden langzaam verandert in elkaar zonder tolk begrijpen en vertrouwen!” Zon! Saana heeft het laatste woord. “Ik heb hier een huisje, mijn gezin, warmte, te eten en vooral veiligheid. In Syrië leefden we als het ware altijd in de nacht. Hier is het ochtend geworden en de zon schijnt!”
Marjoske
Nieuwe Wet inburgering vanaf 2022
Vanaf 1 januari 2022 komt de verantwoordelijkheid om nieuwkomers te begeleiden bij hun inburgering bij de gemeente zelf te liggen. Dit betekent dat de gemeente hier meer regie op krijgt. Voor elke inburgeraar wordt er dan een persoonlijk ‘Plan Inburgering en Participatie’ (PIP) opgesteld. Het uitgangspunt van de nieuwe inburgeringwet is 'iedereen doet mee, het liefst via betaald werk'. Het komende jaar gaat de gemeente aan de slag om deze nieuwe wet te implementeren zodat deze op 1 januari 2022 in kan gaan.